2006-njy ýylyň aprelinde neşir edilen “Fireangyn in Engineeringenerligi” -de bir gatly söwda binasynda ýangyn ýüze çykanda göz öňünde tutulmaly meseleleri ara alyp maslahatlaşdyk. Bu ýerde, ýangyndan goramak strategiýaňyza täsir edip biljek käbir esasy gurluşyk böleklerini gözden geçireris.
Aşakda binanyň dürli etaplarynda her binanyň durnuklylygyna nähili täsir edýändigini görkezmek üçin polat gurluşy köp gatly binany mysal hökmünde alýarys (1, 2-nji suratlar).
Sykyş effekti bilen sütün gurluş agzasy. Tomuň agramyny geçirýärler we ýere geçirýärler. Sütüniň näsazlygy binanyň bir böleginiň ýa-da hemmesiniň birden ýykylmagyna sebäp bolup biler. Bu mysalda, taýaklar poluň üstündäki beton pad bilen berkidilýär we üçek derejesiniň golaýyndaky I şöhlesine berkidilýär. Fireangyn dörän halatynda potolokda ýa-da üçek beýikliginde polat şöhleler gyzar we giňelip we öwrüp başlar. Giňeldilen polat sütüni dik tekizliginden daşlaşdyryp biler. Gurluşyk komponentleriniň arasynda sütüniň şowsuzlygy iň uly howp. Çyzykly ýa-da düýbünden dik däl ýaly görünýän sütüni görseňiz, derrew hadysanyň serkerdesine habar beriň. Bina derrew ewakuasiýa edilmeli we jaň edilmeli (3-nji surat).
Polat şöhle - beýleki şöhleleri goldaýan keseligine şöhle. Kemerler agyr zatlary götermek üçin niýetlenendir we beýikliklerde dynç alýarlar. Ot we ýylylyk kemerleri eräp başlanda polat ýylylygy siňdirip başlaýar. Takmynan 1100 ° F-da polat çöküp başlar. Bu temperaturada polat giňelip we öwrüp başlaýar. Uzynlygy 100 fut bolan polat şöhlesi takmynan 10 dýuým giňelip biler. Polat giňelip we öwrüp başlansoň, polat şöhlelerini goldaýan sütünler hem hereket edip başlaýar. Poladyň giňelmegi, biliň iki ujundaky diwarlaryň çykmagyna sebäp bolup biler (polat kerpiç diwara çökse), bu diwaryň egilmegine ýa-da ýarylmagyna sebäp bolup biler (4-nji surat).
Pollary ýa-da pes eňňitli üçekleri goldamak üçin ulanylýan ýeňil polat truss şöhleleri - paralel ýeňil polat şöhleleri. Binanyň öň, orta we yzky polat şöhleleri ýeňil trubkalary goldaýar. Baglaýjy polat şöhle bilen kebşirlenýär. Fireangyn dörän halatynda ýeňil truss ýylylygy çalt siňdirer we bäş-on minudyň içinde şowsuz bolup biler. Eger üçek kondisioner we beýleki enjamlar bilen enjamlaşdyrylan bolsa, ýykylmagy has çalt bolup biler. Berkidilen bogun üçegini kesmäge synanyşmaň. Şeýle etmek, esasy ýük göteriji agza trubkanyň ýokarky akordyny kesip biler we tutuş trubkanyň gurluşynyň we üçeginiň çökmegine sebäp bolup biler.
Baglaýjylaryň aralygy dört-sekiz fut aralykda bolup biler. Şeýle giň aralyk, ýeňil polat birikmeler we Q görnüşli üçek üstleri bilen üçegi kesmek islemeýänligiňiziň sebäplerinden biridir. Nýu-Yorkork ýangyn bölüminiň başlygynyň orunbasary (pensiýa çykan) Winsent Dunn (Winsent Dunn) “Fireangyn söndüriji binalaryň ýykylmagy: ýangyn howpsuzlygy boýunça gollanma” (Fireangyn in Engineeringenerçilik kitaplary we wideolar, 1988): “Agaçlaryň arasyndaky tapawut birleşdirijiler we polat Möhüm dizaýn tapawutlary Birleşmeleriň iň ýokary goldaw ulgamy, bogunlaryň aralygydyr. Açyk polatdan ýasalan birikmeleriň arasyndaky aralyk, polat barlaryň ululygyna we üçegiň ýüküne baglylykda 8 futa çenli. Polat birikdirijiler bolmasa-da, bogunlaryň arasyndaky giň ýer collykylmak howpy bolan halatynda ýangyn söndürijileriň üçegiň aşaky bölegini kesmegi üçin birnäçe howp bar. Ilki bilen, kesileniň kontury doly diýen ýaly bolup, üçegi giň polat birikdirijilerden biriniň üstünde bolmasa, kesilen ýokarky plastinka birden otda aşak egilip ýa-da aşak egilip bilner. Fireangyn söndürijiniň bir aýagy üçek kesilen bolsa, deňagramlylygyny ýitirip, zynjyr bilen aşakdaky oda düşüp biler (5-nji surat). (138)
Polat gapylar-gorizontal polat kerpiçleriň agramyny penjireleriň we gapylaryň üstünde paýlamagy goldaýar. Bu polat listler, adatça kiçi açyklyklar üçin “L” şekillerinde, I şöhleleri bolsa has uly açyklyklar üçin ulanylýar. Gapynyň teliniň açylyşynyň iki gapdalyndaky diwar bilen daňylan. Beýleki polatlar ýaly, gapy çyzgysy gyzansoň, giňelip we öwrüp başlaýar. Polat çyzygyň şowsuzlygy ýokarky diwaryň ýykylmagyna sebäp bolup biler (6-njy we 7-nji suratlar).
Fasad - binanyň daşky görnüşi. Lighteňil polat bölekleri fasadyň çarçuwasyny emele getirýär. Çyzgyny ýapmak üçin suw geçirmeýän gips materiallary ulanylýar. Steeleňil polat otda gurluş güýjüni we berkligini çalt ýitirer. Çyzgynyň şemaly, ýangyn söndürijileri üçege goýmagyň ýerine gips gabygyny döwmek arkaly gazanylyp bilner. Bu daşarky gipsiň berkligi, jaýlaryň içki diwarlarynyň köpüsinde ulanylýan gips tagtasyna meňzeýär. Gips gabygy gurlandan soň, konstruktor gipsde Styrofoam® ulanýar we gips bilen örtülýär (8, 9-njy suratlar).
Damyň üstü Binanyň üçegini gurmak üçin ulanylýan materiallary gurmak aňsat. Ilki bilen, Q görnüşindäki bezeg polat dyrnaklary berkidilen bogunlara kebşirlenýär. Soňra köpük izolýasiýa materialyny Q görnüşindäki bezeg tagtasyna goýuň we nurbatlar bilen paluba berkidiň. Izolýasiýa materialy ýerleşdirilenden soň, üçegiň üstüni doldurmak üçin rezin plyonkany köpük izolýasiýa materialyna ýelimläň.
Pes eňňit üçekler üçin 3/8 dýuým lateks üýtgedilen beton bilen örtülen polistirol köpük izolýasiýasy bolup biler.
Üçek görnüşiniň üçünji görnüşi, üçegiň aşagyna berkidilen gaty izolýasiýa materialyndan durýar. Soňra asfalt duýulýan kagyz gyzgyn asfalt bilen izolýasiýa gatlagyna ýelimlenýär. Soňra daş, ýerini düzeltmek we duýulýan membranany goramak üçin üçegiň üstünde goýulýar.
Gurluşyň bu görnüşi üçin üçegi kesmegi göz öňünde tutmaň. Apseykylmak ähtimallygy 5-10 minut, şonuň üçin üçegi howpsuz howalandyrmak üçin ýeterlik wagt ýok. Çyzyklary üçege goýmagyň ýerine gorizontal howa çalşygy (binanyň fasadyny döwmek) arkaly şemallatmak islenýär. Trubkanyň islendik bölegini kesmek, üçegiň ähli ýeriniň çökmegine sebäp bolup biler. Aboveokarda beýan edilişi ýaly, üçek panelleri üçegi kesen agzalaryň agramy bilen aşaklygyna gysylyp bilner we şeýlelik bilen adamlary ýangyn binasyna iberer. Bu pudakda ýeňil trubkalarda ýeterlik tejribe bar we agzalar peýda bolanda olary üçekden çykarmak maslahat berilýär (10-njy surat).
Asma potolok alýumin ýa-da polat gözenek ulgamy, üçegiň direginde polat sim asyldy. Panel ulgamy, taýýar potolony emele getirmek üçin ähli potoloklary ýerleşdirer. Asma potolokdaky boşluk ýangyn söndürijiler üçin uly howp döredýär. Köplenç “üçek” ýa-da “truss boş” diýilýär, ody we alawy gizläp bilýär. Bu giňişlige girensoň, partlaýjy uglerod monoksidi tutaşdyrylyp, tutuş ulgam ulgamynyň çökmegine sebäp bolup biler. Fireangyn dörän halatynda kokpiti ir barlamaly, eger birden potolokdan ýanýan bolsa, ähli ýangyn söndürijilere binadan gaçmaga rugsat berilmelidir. Gapynyň golaýynda zarýad berilýän jübi telefonlary oturdyldy we ähli ýangyn söndürijiler doly ses enjamlaryny geýdiler. Elektrik simleri, HVAC ulgam bölekleri we gaz liniýalary, trubkalaryň boşlugynda gizlenip bilinjek gurluşyk hyzmatlarynyň diňe käbiri. Tebigy gaz geçirijileriniň köpüsi üçege girip biler we binalaryň üstündäki gyzdyryjylar üçin ulanylýar (11 we 12-nji suratlar).
Häzirki wagtda polat we agaç trubkalar hususy ýaşaýyş jaýlaryndan başlap, beýik binalara çenli ähli görnüşli binalarda oturdylýar we ýangyn söndürijileri ewakuasiýa etmek karary ýangyn bolan ýeriň ewolýusiýasynda has ir ýüze çykyp biler. Truss gurluşynyň gurluşyk wagty ýeterlik uzak boldy, şonuň üçin ähli ýangyn serkerdeleri ýangyn ýüze çykan halatynda içindäki binalaryň nähili reaksiýa bilmelidigini we degişli çäreleri görmelidigini bildi.
Integrirlenen zynjyrlary dogry taýýarlamak üçin, gurluşyk gurluşygy baradaky umumy pikirden başlamaly. Fransis L. Branniganyň “Fireangyn gurluşy gurluşy”, üçünji neşir (Milli ýangyndan goramak birleşigi, 1992) we Dunnyň kitaby birnäçe wagt bäri neşir edildi we ýangyn söndüriş bölüminiň ähli agzalary üçin hökman okalmaly.
Adatça ýangyn bolan ýerdäki gurluşyk inersenerleri bilen maslahatlaşmaga wagtymyz bolmansoň, IC-iň jogapkärçiligi binanyň ýakylanda bolup geçjek üýtgeşmeleri çaklamakdyr. Ofiser bolsaňyz ýa-da ofiser bolmak isleýän bolsaňyz, binagärlik bilimini almaly.
JOHN MILES 35-nji basgançaga bellenen Nýu-Yorkork ýangyn bölüminiň kapitany. Ondan öň 35-nji basgançakda leýtenant, 34-nji basgançak we 82-nji hereketlendiriji üçin ýangyn söndüriji bolup işledi. (NJ) Fireangyn söndüriş bölümi we Bahar jülgesi (NY) ýangyn bölümi, Nýu-Yorkorkuň Pomona şäherindäki Roklend etrap ýangyn tälim merkeziniň mugallymy.
Jon Tobin (JOHN TOBIN) 33 ýyl ýangyn söndüriş tejribesi bolan weteran, Wail derýasynyň (NJ) ýangyn bölüminiň başlygydy. Döwlet dolandyryşynda magistr derejesini alýar we Bergen County (NJ) hukuk we jemgyýetçilik howpsuzlygy mekdebiniň geňeş geňeşiniň agzasy.
2006-njy ýylyň aprelinde neşir edilen “Fireangyn in Engineeringenerligi” -de bir gatly söwda binasynda ýangyn ýüze çykanda göz öňünde tutulmaly meseleleri ara alyp maslahatlaşdyk. Bu ýerde, ýangyndan goramak strategiýaňyza täsir edip biljek käbir esasy gurluşyk böleklerini gözden geçireris.
Aşakda binanyň dürli etaplarynda her binanyň durnuklylygyna nähili täsir edýändigini görkezmek üçin polat gurluşy köp gatly binany mysal hökmünde alýarys (1, 2-nji suratlar).
Sykyş effekti bilen sütün gurluş agzasy. Tomuň agramyny geçirýärler we ýere geçirýärler. Sütüniň näsazlygy binanyň bir böleginiň ýa-da hemmesiniň birden ýykylmagyna sebäp bolup biler. Bu mysalda, taýaklar poluň üstündäki beton pad bilen berkidilýär we üçek derejesiniň golaýyndaky I şöhlesine berkidilýär. Fireangyn dörän halatynda potolokda ýa-da üçek beýikliginde polat şöhleler gyzar we giňelip we öwrüp başlar. Giňeldilen polat sütüni dik tekizliginden daşlaşdyryp biler. Gurluşyk komponentleriniň arasynda sütüniň şowsuzlygy iň uly howp. Çyzykly ýa-da düýbünden dik däl ýaly görünýän sütüni görseňiz, derrew hadysanyň serkerdesine habar beriň. Bina derrew ewakuasiýa edilmeli we jaň edilmeli (3-nji surat).
Polat şöhle - beýleki şöhleleri goldaýan keseligine şöhle. Kemerler agyr zatlary götermek üçin niýetlenendir we beýikliklerde dynç alýarlar. Ot we ýylylyk kemerleri eräp başlanda polat ýylylygy siňdirip başlaýar. Takmynan 1100 ° F-da polat çöküp başlar. Bu temperaturada polat giňelip we öwrüp başlaýar. Uzynlygy 100 fut bolan polat şöhlesi takmynan 10 dýuým giňelip biler. Polat giňelip we öwrüp başlansoň, polat şöhlelerini goldaýan sütünler hem hereket edip başlaýar. Poladyň giňelmegi, biliň iki ujundaky diwarlaryň çykmagyna sebäp bolup biler (polat kerpiç diwara çökse), bu diwaryň egilmegine ýa-da ýarylmagyna sebäp bolup biler (4-nji surat).
Pollary ýa-da pes eňňitli üçekleri goldamak üçin ulanylýan ýeňil polat truss şöhleleri - paralel ýeňil polat şöhleleri. Binanyň öň, orta we yzky polat şöhleleri ýeňil trubkalary goldaýar. Baglaýjy polat şöhle bilen kebşirlenýär. Fireangyn dörän halatynda ýeňil truss ýylylygy çalt siňdirer we bäş-on minudyň içinde şowsuz bolup biler. Eger üçek kondisioner we beýleki enjamlar bilen enjamlaşdyrylan bolsa, ýykylmagy has çalt bolup biler. Berkidilen bogun üçegini kesmäge synanyşmaň. Şeýle etmek, esasy ýük göteriji agza trubkanyň ýokarky akordyny kesip biler we tutuş trubkanyň gurluşynyň we üçeginiň çökmegine sebäp bolup biler.
Baglaýjylaryň aralygy dört-sekiz fut aralykda bolup biler. Şeýle giň aralyk, ýeňil polat birikmeler we Q görnüşli üçek üstleri bilen üçegi kesmek islemeýänligiňiziň sebäplerinden biridir. Nýu-Yorkork ýangyn bölüminiň başlygynyň orunbasary (pensiýa çykan) Winsent Dunn (Winsent Dunn) “Fireangyn söndüriji binalaryň ýykylmagy: ýangyn howpsuzlygy boýunça gollanma” (Fireangyn in Engineeringenerçilik kitaplary we wideolar, 1988): “Agaçlaryň arasyndaky tapawut birleşdirijiler we polat Möhüm dizaýn tapawutlary Birleşmeleriň iň ýokary goldaw ulgamy, bogunlaryň aralygydyr. Açyk polatdan ýasalan birikmeleriň arasyndaky aralyk, polat barlaryň ululygyna we üçegiň ýüküne baglylykda 8 futa çenli. Polat birikdirijiler bolmasa-da, bogunlaryň arasyndaky giň ýer collykylmak howpy bolan halatynda ýangyn söndürijileriň üçegiň aşaky bölegini kesmegi üçin birnäçe howp bar. Ilki bilen, kesileniň kontury doly diýen ýaly bolup, üçegi giň polat birikdirijilerden biriniň üstünde bolmasa, kesilen ýokarky plastinka birden otda aşak egilip ýa-da aşak egilip bilner. Fireangyn söndürijiniň bir aýagy üçek kesilen bolsa, deňagramlylygyny ýitirip, zynjyr bilen aşakdaky oda düşüp biler (5-nji surat). (138)
Polat gapylar-gorizontal polat kerpiçleriň agramyny penjireleriň we gapylaryň üstünde paýlamagy goldaýar. Bu polat listler, adatça kiçi açyklyklar üçin “L” şekillerinde, I şöhleleri bolsa has uly açyklyklar üçin ulanylýar. Gapynyň teliniň açylyşynyň iki gapdalyndaky diwar bilen daňylan. Beýleki polatlar ýaly, gapy çyzgysy gyzansoň, giňelip we öwrüp başlaýar. Polat çyzygyň şowsuzlygy ýokarky diwaryň ýykylmagyna sebäp bolup biler (6-njy we 7-nji suratlar).
Fasad - binanyň daşky görnüşi. Lighteňil polat bölekleri fasadyň çarçuwasyny emele getirýär. Çyzgyny ýapmak üçin suw geçirmeýän gips materiallary ulanylýar. Steeleňil polat otda gurluş güýjüni we berkligini çalt ýitirer. Çyzgynyň şemaly, ýangyn söndürijileri üçege goýmagyň ýerine gips gabygyny döwmek arkaly gazanylyp bilner. Bu daşarky gipsiň berkligi, jaýlaryň içki diwarlarynyň köpüsinde ulanylýan gips tagtasyna meňzeýär. Gips gabygy gurlandan soň, konstruktor gipsde Styrofoam® ulanýar we gips bilen örtülýär (8, 9-njy suratlar).
Damyň üstü Binanyň üçegini gurmak üçin ulanylýan materiallary gurmak aňsat. Ilki bilen, Q görnüşindäki bezeg polat dyrnaklary berkidilen bogunlara kebşirlenýär. Soňra köpük izolýasiýa materialyny Q görnüşindäki bezeg tagtasyna goýuň we nurbatlar bilen paluba berkidiň. Izolýasiýa materialy ýerleşdirilenden soň, üçegiň üstüni doldurmak üçin rezin plyonkany köpük izolýasiýa materialyna ýelimläň.
Pes eňňit üçekler üçin 3/8 dýuým lateks üýtgedilen beton bilen örtülen polistirol köpük izolýasiýasy bolup biler.
Üçek görnüşiniň üçünji görnüşi, üçegiň aşagyna berkidilen gaty izolýasiýa materialyndan durýar. Soňra asfalt duýulýan kagyz gyzgyn asfalt bilen izolýasiýa gatlagyna ýelimlenýär. Soňra daş, ýerini düzeltmek we duýulýan membranany goramak üçin üçegiň üstünde goýulýar.
Gurluşyň bu görnüşi üçin üçegi kesmegi göz öňünde tutmaň. Apseykylmak ähtimallygy 5-10 minut, şonuň üçin üçegi howpsuz howalandyrmak üçin ýeterlik wagt ýok. Çyzyklary üçege goýmagyň ýerine gorizontal howa çalşygy (binanyň fasadyny döwmek) arkaly şemallatmak islenýär. Trubkanyň islendik bölegini kesmek, üçegiň ähli ýeriniň çökmegine sebäp bolup biler. Aboveokarda beýan edilişi ýaly, üçek panelleri üçegi kesen agzalaryň agramy bilen aşaklygyna gysylyp bilner we şeýlelik bilen adamlary ýangyn binasyna iberer. Bu pudakda ýeňil trubkalarda ýeterlik tejribe bar we agzalar peýda bolanda olary üçekden çykarmak maslahat berilýär (10-njy surat).
Asma potolok alýumin ýa-da polat gözenek ulgamy, üçegiň direginde polat sim asyldy. Panel ulgamy, taýýar potolony emele getirmek üçin ähli potoloklary ýerleşdirer. Asma potolokdaky boşluk ýangyn söndürijiler üçin uly howp döredýär. Köplenç “üçek” ýa-da “truss boş” diýilýär, ody we alawy gizläp bilýär. Bu giňişlige girensoň, partlaýjy uglerod monoksidi tutaşdyrylyp, tutuş ulgam ulgamynyň çökmegine sebäp bolup biler. Fireangyn dörän halatynda kokpiti ir barlamaly, eger birden potolokdan ýanýan bolsa, ähli ýangyn söndürijilere binadan gaçmaga rugsat berilmelidir. Gapynyň golaýynda zarýad berilýän jübi telefonlary oturdyldy we ähli ýangyn söndürijiler doly ses enjamlaryny geýdiler. Elektrik simleri, HVAC ulgam bölekleri we gaz liniýalary, trubkalaryň boşlugynda gizlenip bilinjek gurluşyk hyzmatlarynyň diňe käbiri. Tebigy gaz geçirijileriniň köpüsi üçege girip biler we binalaryň üstündäki gyzdyryjylar üçin ulanylýar (11 we 12-nji suratlar).
Häzirki wagtda polat we agaç trubkalar hususy ýaşaýyş jaýlaryndan başlap, beýik binalara çenli ähli görnüşli binalarda oturdylýar we ýangyn söndürijileri ewakuasiýa etmek karary ýangyn bolan ýeriň ewolýusiýasynda has ir ýüze çykyp biler. Truss gurluşynyň gurluşyk wagty ýeterlik uzak boldy, şonuň üçin ähli ýangyn serkerdeleri ýangyn ýüze çykan halatynda içindäki binalaryň nähili reaksiýa bilmelidigini we degişli çäreleri görmelidigini bildi.
Integrirlenen zynjyrlary dogry taýýarlamak üçin, gurluşyk gurluşygy baradaky umumy pikirden başlamaly. Fransis L. Branniganyň “Fireangyn gurluşy gurluşy”, üçünji neşir (Milli ýangyndan goramak birleşigi, 1992) we Dunnyň kitaby birnäçe wagt bäri neşir edildi we ýangyn söndüriş bölüminiň ähli agzalary üçin hökman okalmaly.
Adatça ýangyn bolan ýerdäki gurluşyk inersenerleri bilen maslahatlaşmaga wagtymyz bolmansoň, IC-iň jogapkärçiligi binanyň ýakylanda bolup geçjek üýtgeşmeleri çaklamakdyr. Ofiser bolsaňyz ýa-da ofiser bolmak isleýän bolsaňyz, binagärlik bilimini almaly.
JOHN MILES 35-nji basgançaga bellenen Nýu-Yorkork ýangyn bölüminiň kapitany. Ondan öň 35-nji basgançakda leýtenant, 34-nji basgançak we 82-nji hereketlendiriji üçin ýangyn söndüriji bolup işledi. (NJ) Fireangyn söndüriş bölümi we Bahar jülgesi (NY) ýangyn bölümi, Nýu-Yorkorkuň Pomona şäherindäki Roklend etrap ýangyn tälim merkeziniň mugallymy.
Jon Tobin (JOHN TOBIN) 33 ýyl ýangyn söndüriş tejribesi bolan weteran, Wail derýasynyň (NJ) ýangyn bölüminiň başlygydy. Döwlet dolandyryşynda magistr derejesini alýar we Bergen County (NJ) hukuk we jemgyýetçilik howpsuzlygy mekdebiniň geňeş geňeşiniň agzasy.
Iş wagty: 26-2021-nji mart